มาดูเรื่อง Basic Gain structure กันต่อครับ
Dynamic range คือ ระดับสัญญาณตั้งแต่ noise floor จนถึง clip ซึ่งเครื่องมือแต่ละชิ้น mixer/ EQ/ cross over/ Power amp จะมีค่าต่างกัน โดย mixer จะมีมากที่สุด เพื่อที่จะปรับแต่ง gain เพื่อ ป้อนไปสู่เครื่องมืออื่นๆได้ดี
Signal to noise ratio คือ ระดับสัญญาณตั้งแต่ noise floor จนถึง ระดับ 0 dB
้Head room คือระดับ สัญญาณ ตั้งแต่ 0 dB จนถึง clip level ซึ่งใน mixer แต่ละ ยี่ห้อ ก็ไม่เท่่ากัน อยู่ที่ประมาณ 20-24 dB ส่วนนี้สำคัญมากสำหรับงาน PA มันคือเพดานที่เราจะสามารถปรับ mix balance sound ต่างๆให้คงอยู่ระดับนี้
จะเห็นว่า ระดับที่เหมาะสมของการปรับ Gain ไมค์ - เครื่องดนตรีต่างๆ ไม่ใช่ให้อยู่ที่ 0 dB ทั้งหมด ระดับที่เหมาะสมควรอยู่ที่ -12 ถึง +6 dB แล้วแต่ความต้องการใช้ gain ในการปรับแต่ง
คงมีหลายท่านสงสัยว่า อ้าวแล้วพวกที่เขาเปิดเพลงเสียงดัง เกิน 100 dB ล่ะ มันใช้หน่วยเดียวกันกับ mixer เราหรือเปล่า ทำไมเปิดแค่ 0 dB ที่ mixer แล้วชาวบ้านว่าดังไป ถ้าเปิด 100 dB จะไม่เป็นประสาทหูเสื่อมหรือ ซึ่งอันนี้มันคนละความหมายกันครับ ความดังที่เราได้ยิน เราเรียกว่า ระดับความดังของเสียง (Sound Level) มีหน่วยเป็น decibel (dB) ใช้เขียนสื่อความหมายว่า dBSPL
ใช้อ้างอิงคนละแบบกับ mixer ของเรา
รูปนี้แสดงความสัมพันธ์ระหว่าง ระดับความดังของเสียง กับ ความถี่ของเสียง ให้ดูแล้วคิดตามนะครับ
จะมีคำว่า
Sound Pressure Level (SPL) คือ ระดับความดังที่วัดได้ในสิ่งแวดล้อม ซึ่งอ้างอิงกับระยะที่เราฟัง หน่วยเป็น dB SPL
งาน PA แบบ out door ควรมี SPL สูงสุด 110-115 dB ฟังแล้วไม่เมื่อยหู
งาน indoor แบบงานแต่งในหอประชุม SPL สูงสุด 85-95 dB
ส่วนงานของคุณครูคนสวย SPL ไม่ควรเกิน 85 dB
ซึ่ง SPL เราวัดได้โดยใช้ SPL meter วัด
แต่เราไม่มีเครื่องมือ เอาอย่างนี้แล้วกันครับ ต่อเครื่องเสียงแบบที่ผมต่อแล้ว เปิดเพลงให้ครูคนสวยฟังค่อยๆหมุน volume amp ขึ้นโดยที่สัญญาณ mixer ยังอยู่ที่ 0 dB จนคุณครูคนสวยพอใจ จุดนี้เป็นระดับที่เหมาะสมที่สุด และ ยังได้ head room อีก 20 dB
ในงาน PA out door ควรมีระดับความดังอยู่ที่ 90-100 dB คือระดับที่ควรใช้เป็นระดับอ้างอิง 0 dB ใน mixer ของเรา เช่น เราปรับ สัญญาณจาก signal generator ให้ได้ 0 dB ที่ mixer เปิด amp เรียบร้อย ปรับ output ที่ cross over จากนั้นใช้ SPL meterวัดที่จุดอ้างอิงของเรา(จุดที่เราmixอยู่) ปรับจนได้ 95 dB เป็นระดับอ้างอิง ที่ 0 dB ของ mixer ถ้า mixer ของเรา Headroom มี 22 dB เราจะได้ SPL ระบบของเรา 117 dB(95+22)