อยากให้เฮียช่วยอธิบายรูปแบบการกระจายของเสียงที่ออกมาจากลำโพงไลน์อาเร่ย์ในแต่ละตู้แล้วก็พอทำงานร่วมกันอย่างน้อย 4 ตู้แล้วการรวมเสียงหรือรวมเฟสเสียงมันจะมีรูปแบบเป็นยังไง และถ้าเปรียบเทียบกับตู้ลำโพงธรรมดาอย่างตู้แบบพ้อยท์ซอสช์จะเป็นข้อแตกต่างยังไงครับ 
บทความเกี่ยวกับเรื่องตู้ไลน์อะเรย์มีเยอะมาก ลองหาอ่านและทำความเข้าใจกันดูครับ ส่วนบทความนี้ผมเห็นว่าอธิบายแบบเข้าใจง่ายไม่อิงวิชาการมากนัก เลยกอปปี้มาให้อ่านเล่นครับ
ไลอะเรย์(Line Arrays) ลำโพงแห่งยุค
โยธิน ฤทธิพงศ์ชูสิทธิ์
ปัจจุบันนี้ถือเป็นยุคทองของลำโพงแบบที่เรียกว่า line arrays ซึ่งเคยพยายามบุกตลาดมาในอดีต แต่ไม่ประสบผลสำเร็จนัก เนื่องจากเทคโนโลยีที่ยังพัฒนาไปไม่ถึงจุดที่เป็นที่ยอมรับของผู้ใช้ และประกอบกับขนาดของตู้ลำโพงที่ใหญ่เทอะทะ น้ำหนักมาก ติดตั้งยาก ใช้เวลามากในการแขวน รวมถึงมุมกระจายเสียง และ ความสามารถในการกระจายเสียงเพื่อให้ครอบคลุมพื้นที่ ซึ่งยังมีข้อจำกัดอยู่มาก รวมถึงการเกิดปัญหาในเรื่องเฟสที่เกิดจากลำโพงที่อยู่ใกล้กันระหว่างตู้อีกด้วยอีกด้วย
สิ่งเหล่านี้ล้วนส่งผลต่อความเจริญเติบโตของลำโพงแบบ line arrays ในอดีตที่ผ่านเป็นอย่างยิ่ง ก่อนอื่นต้องมาทำความเข้าใจภาพรวมของลำโพงแบบ line arrays เสียก่อนเพื่อให้ผู้อ่านส่วนมากเข้าใจว่าลำโพงแบบ line arrays มีลักษณะอย่างไรและทำงานอย่างไร เพราะว่ายุคนี้เราจำเป็นต้องมีความรู้เรื่องระบบลำโพงแบบ line arrays มากขึ้นกว่าเดิม
เนื่องจากว่า ในอนาคตอันใกล้นี้ลำโพงแขวนแบบ line arrays จะเข้ามาแทนที่ลำโพงที่ต้องมาวางเรียงตู้แบบสมัยก่อนในที่สุด ทั้งความรวดเร็วในการติดตั้ง ความสะดวกในการใช้งาน จำนวนคนที่ทำงานที่ไม่มาก และเทคโนโลยี่ในการติดตั้งรวมถึงการปรับแต่งด้วยระบบคอมพิวเตอร์จะเข้ามาช่วยการติดตั้งระบบควบคู่กันไป ช่วยให้ได้ประสิทธิภาพการทำงานที่แม่นยำมากขึ้น
Line arrays คืออะไร
ลำโพงแบบ line arrays เป็นการวางลำโพงในลักษณะเรียงตัวเป็นแนวยาว โดยมากมักจะเป็นแนวดิ่ง ลำโพงแบบ line arrays นี้ความเป็นจริงแล้วมีมาตั้งแต่ในตู้ลำโพงแบบHi-FI ซึ่งจะนำเอาลำโพงมาเรียงตัวกันมากกว่าสองตัวในหนึ่งตู้ บางแบบวางเรียงกันถึง10ตัวก็มี โดยมากจะเป็นลำโพงเสียงกลางและแหลม ซึ่งลักษณะการเรียงตัวนั้นเป็นชื่อที่เรียกว่า line arrays นั่นเอง
สำหรับลำโพงแบบ line arrays สำหรับระบบเสียง PA นั้น ต่างออกไป แต่ยังอยู่ในหลักการเดิมคือการเรียงตัวของตู้เช่นเดิม เพียงแต่ว่าในแต่ละตู้นั้นจะมีลำโพงไม่มาก ประมาณไม่เกินสามตัวต่อหนึ่งตู้ แต่คำว่า line arrays สำหรับระบบเสียง PA มาจากการเรียงตัวของตู้ลำโพง ทับซ้อนกันในแนวดิ่ง โรยตัวลงมาก
การออกแบบของลำโพง line arrays ถือเป็นนวัตกรรมการคิดค้น ความพยายามของนักออกแบบลำโพงเพื่อนำเอามาใช้กับลักษณะงาน สำหรับงานconcert งานกลางแจ้ง งานประชุมขนาดใหญ่ กลาง
ซึ่งแนวทางการออกแบบลำโพงแบบ line arrays ก็เพื่อความสามารถในการส่งกระจายเสียงให้ครอบคลุมพื้นที่ในบริเวณขนาดใหญ่ๆ รวมถึงความสามารถในการควบคุมการสะท้อนของเสียง เพื่อผลของความคมชัดของระบบเสียงแบบ PA และความสามารถในการครอบคลุมพื้นที่อย่างละเอียด
อย่างที่กล่าวมาแล้วว่าหลักการพื้นฐานของลำโพงแบบ line arrays ก็คือ การนำเอาลำโพงหลายๆตัวมาวางเรียงตัวกันในแนวดิ่ง จำนวนที่มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับพื้นที่ๆนำไปติดตั้งใช้งาน พื้นที่ๆใหญ่ก็จะใช้จำนวนลำโพงมากขึ้น เช่นเดียวกับพื้นที่ๆน้อยลงก็ใช้จำนวนลำโพงที่น้อยลง
การนำลำโพงมาห้อยเป็นพวงในแนวดิ่งเป็นหลักการที่นิยมออกแบบมากที่สุดและให้ผลดีที่สุด ทุกๆยี่ห้อในท้องตลาดต่างก็ออกแบบการวางโดยยึดหลักการนี้เป็นมาตราฐาน การวางแบบเรียงตัวในแนวดิ่งนี้มีผลต่อมุมกระจายเสียงอย่างมาก โดยเฉพาะความสามารถในการครอบคลุมพื้นที่ซึ่งเป็นเรื่องหลักของการออกแบบลำโพงแนว line arrays นี้โดยตรง
เมื่อลำโพงซ้อนทับกันอยู่ คลื่นเสียงที่กระจายตัวออกมาย่อมมีบางส่วนที่มาหักล้างกันเอง การหักล้างกันเองที่เรียกว่า phase cancellation นี้ สามารถสร้างความเสียหายให้กับมวลเสียงและย่านความถี่โดยตรง ความเสียหายที่เกิดขึ้นจะออกมาในรูปแบบที่หลายๆคนอาจคุ้นเคยดีอยู่แล้ว เช่น
เสียงย่านความถี่ต่ำขาดน้ำหนัก หรือ จางหายไป หรือ มุมกระจายเสียงเปลี่ยนไป หรือ องศาในการฟังในรูปแบบสเตอริโอเสียไป เอียงมากไป ทั้งๆที่ v.u metersก็เท่าๆกัน ลักษณะโทนเสียงที่เคยได้ยินจากแผ่นซีดีแผ่นเดียวกันเปลี่ยนไป สิ่งบอกเหตุต่างๆเหล่านี้เป็นสัญญาณบอกเหตุว่าระบบลำโพงของเรากำลังเกิดลักษณะอาการที่เรียกว่า phase cancellation แล้ว
จากหลักการเรื่องของ phase cancellationนี้จึงต้องเป็นภาระของนักออกแบบลำโพง เพื่ออกแบบลำโพงที่นำมาซ้อนกันแล้ว ไม่ก่อให้เกิดปัญหาเรื่อง phase cancellation อย่างร้อยเปอร์เซ็นต์ เนื่องจากว่าหากออกแบบผิดเพียงเล็กน้อยก็สามารถเกิดปัญหาเรื่อง phase cancellation ได้ทันทีและเป็นเรื่องใหญ่ต่อระบบอย่างสูงรวมถึงค่าความดังที่เสียหายไปด้วย
เนื่องจากว่าเมื่อลำโพงที่ออกแบบมาไม่ดีในขณะเปิดดังเป็นร้อยดีบีด้วยแล้วความบกพร่องต่างๆจะฟ้องออกมาอย่างชัดเจน และหากผู้ใช้งานไม่เข้าใจในหลักการการทำงานของระบบเสียงด้วยแล้วก็ยิ่งเป้นปัญหาหนักอกของผู้ใช้งานโดยตรง
สำหรับทุกๆบริษัทที่นำลำโพงแบบ line arrays เข้าสู่ท้องตลาดล้วนผ่านการออกแบบตู้ลำโพงรวมถึงตัวดอกลำโพง และ ลักษณะของปากยึดลำโพงที่แตกต่างกันออกเพื่อสร้างมุมกระจายเสียงที่กว้างขึ้น และความพยายามในการลดการเกิดการกลับเฟสในขณะเดียวกัน
โดยเฉพาะการออกแบบลำโพงที่พยายามให้ย่านความถี่ที่ออกมาจากลำโพงทุ้มและแหลม เคลื่อนที่ได้เท่าๆกัน(time allignment) เพราะนักออกแบบลำโพงต่างก็รู้ดีว่าต้องออกแบบลำโพงที่สามารถซ้อนวางเรียงตัวกันแล้วไม่ก่อให้เกิด phase cancellation พร้อมทั้งยังต้องให้การเคลื่อนตัวของย่านความถี่เกิดความสมดุลกันไปด้วย
สำหรับผู้ที่ไม่เข้าใจหลักการเบื้องต้นนี้อาจคิดเอาง่ายๆว่า เพียงแค่นำลำโพงมาวางเรียงตัวกันแบบที่เห็นในภาพโฆษณาของลำโพง line arrays ทั่วๆไป แล้วจะให้คุณภาพเสียงไม่ต่างกันมากนัก และ ยังให้คุณสมบัติในเรื่องของการกระจายเสียงที่ดีได้อีกด้วย โดยขาดการวิเคราะห์ในส่วนของรายละเอียดทั้งเรื่องของ phase cancellation ในเรื่องของ time allignment ก็จะต้องประสบปัญหาในเรื่องค่าความดัง ความเท่าเทียมกันในการเดินทางของย่านความถี่ เป็นต้น ซึ่งจะเป็นปัญหาที่แก้ได้ยาก จำเป็นต้องมีการออกแบบตั้งแต่ที่ตัวดอกลำโพงโดยตรงเลยไปจนถึงโครงสร้างและปากลำโพง
บริษัทผู้ผลิตลำโพง line arrays หลายๆบริษัทต่างก็พยายามออกแบบลำโพงเพื่อให้ผลตอบสนองต่อย่านความถี่ที่โดนใจผู้ฟังและผู้ใช้งานอยู่อย่างต่อเนื่อง ถือเป็นผลดีต่อผู้ใช้งานและผู้ฟังที่จะได้ลำโพงคุณภาพสูงมาใช้งาน
หลายๆตัวเพื่ออะไร
เมื่อพูดถึงสถานที่ๆมีขนาดใหญ่ มีพื้นที่ต่อตารางเมตรที่มาก จุคนได้เยอะๆ อย่างเช่น อารีน่า เมืองทองธานี เป็นต้น สิ่งหนึ่งที่จะปฎิเสธไม่ได้ก็คือ เสียงสะท้อนจำนวนมากที่เกิดจากผนังบวกกับปริมาตรของห้อง มุมสะท้อนเสียงจากจุดต่างๆที่ก่อให้เกิดเสียงดีเลย์ และระยะทางระหว่างลำโพงสำหรับผู้ฟัง(hose speaker)ไปจนถึงผู้ฟังที่อยู่ด้านหลังก็สามารถสร้างค่าดีเลย์ให้เกิดขึ้นได้ สำหรับค่าดีเลย์ที่เกิดขึ้นนี้ มักจะพบเจอกับสถานที่ๆมีขนาดใหญ่มีระยะทางเป็นสิบเมตรขึ้นไป และสามารถสร้างปัญหาในเรื่องของค่าเวลาระหว่างหน้าเวทีในขณะใช้งานไมโครโฟน กับเสียงที่ได้ยินของผู้ฟังที่อยู่อีกด้านหนึ่งของสถานที่ ซึ่งจำเป็นต้องใช้เครื่องมือดีเลย์มาหน่วงค่าเวลาให้ได้ยินเสียงพร้อมๆกัน
สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นปัญหาคาใจสำหรับผู้ที่เกี่ยวข้องกับงานด้านระบบเสียง PA อยู่แล้ว โดยเฉพาะผู้ที่ไม่มีลำโพงแบบ line arrays ไว้ใช้งานด้วยแล้ว การนำเอาลำโพงขนาด 15 นิ้วอย่างเช่น ลำโพงขนาดกลางทั่วๆไปมาเรียงต่อใช้งานเพื่อพยายามให้ครอบคลุมสถานที่ขนาดใหญ่ๆ ย่อมสร้างปัญหาอย่างมากมายและทำให้การติดตั้งลำบากอย่างมาก ท้ายสุดก็ยังไม่ใช่คำตอบที่ดีอีกด้วย
ผลสุดท้ายก็ยังไม่สามารถทำให้การครอบคลุมเสียงได้ทั่วบริเวณอยู่ดี อีกทั้งยังเกิดจุดบอดในมุมต่างๆอยู่เช่นเดิม ลำบากต้องหาลำโพงมาเสริมเพิ่มเติมอีก แค่นึกภาพดูก็ลำบากทั้งการหาของ ลำบากทั้งคนติดตั้ง รวมถึงจำนวนแอมป์ที่ต้องเพิ่มมากขึ้นตามมาอีก สายสัญญาณจำนวนมหาศาล แลกกับการครอบคลุมพื้นที่ๆยังไม่ชัดเจนเต็มที่
การนำลำโพงมาซ้อนเรียงกันหลายๆตัวมีผลทำให้ได้ค่าความดังที่เพิ่มขึ้น ครอบคลุมพื้นที่ได้มากขึ้น ในขณะเดียวกันจำนวนลำโพงที่ซ้อนกันอยู่นั้นมีเหตุผลโดยตรงต่อการครอบคลุมพื้นที่การกระจายเสียงอย่างมีเหตุผล
ในห้องใหญ่ๆ หรือ สนามกีฬา พื้นที่จะใหญ่และกว้างมาก หลักการของลำโพง line arrays ที่มีจำนวนลำโพงหลายๆตู้ในพวงๆหนึ่งวางซ้อนกันอยู่นั้น ก็เพื่อให้ลำโพงแต่ละตู้ทำหน้าที่ส่งกระจายคลื่นเสียงในบริเวณที่เราต้องการกำหนดเฉพาะ หรือ ในอีกนัยหนึ่งก็คือการกำหนดโซนครอบคลุมนั่นเอง
จากที่กล่าวมาว่าในสถานที่ใหญ่ๆจะมีพื้นที่ๆมากและมีระยะทางที่มากขึ้น ลำโพงหลายๆตู้ของ line arrays จะถูกแบ่งย่อยในแต่ละตู้เพื่อครอบคลุมพื้นที่ในแต่ละโซนของพื้นที่ จากหลักการง่ายๆนี้ช่วยให้เมื่อเราแขวนลำโพง line arrays ขึ้นแล้วจะสร้างแนวครอบคลุมเสียงทั่วบริเวณได้ไม่ยากนั่นเอง
ความสูงมีผลต่อมุมกระจายเสียง
ความสูงมีผลต่อมุมกระจายเสียงโดยตรงสำหรับลำโพงแบบ line arrays ดังนั้นลำโพงหลายๆตู้ที่วางซ้อนกันอยู่จะทำหน้าที่ในการครอบคลุมโซนของเสียงได้หมดทั้งบริเวณสถานที่ได้นั้น ต้องขึ้นอยู่กับความสูงในการห้อยหรือแขวนลำโพง line arrays นั่นเอง
ด้วยเทคโนโลยี่สมัยใหม่ที่ใช้โปรแกรมมาเป็นส่วนช่วยในการหาระยะความสูงในการแขวนลำโพง ทำให้การหาระยะการแขวนลำโพงแบบ line arrays ในเรื่องระยะความสูงเป็นเรื่องง่ายนิดเดียว รวมถึงเวลที่สั้นลงอย่างมากตามมาด้วย
ทุกวันนี้โรงงานผู้ผลิตลำโพง line arrays ทุกๆบริษัท จะออกแบบโปรแกรมที่ให้มากับลำโพง line arrays อยู่แล้ว โดยโปรแกรมที่ว่านี้จะเป็นโปรแกรมสำเร็จรูปที่ง่ายต่อการใช้งานและการหาค่าต่างๆ ผู้ใช้งานมีหน้าที่เพียงสองอย่างคือ หนึ่งตรวจหาค่าระยะตามที่กำหนด สองทำหน้าที่ป้อนข้อมูล
โปรแกรมสำหรับลำโพงแบบ line arrays ส่วนใหญ่จะเป็นข้อมูลพื้นฐานเพื่อกำหนดรายละเอียดต่างๆที่ต้องการ ตัวอย่างเช่น
การหาระยะความสูงของระดับการแขวนของตู้ลำโพง โดยวัดจากลำโพงตู้สุดท้ายซึ่งวัดระยะจากพื้นห้องและใต้ตู้ลำโพงตัวสุดท้ายที่ห้อยอยู่ การหาค่าแบบนี้ต้องมีเครื่องมือวัดระยะทางแบบใช้แสงเลเซอร์จะสะดวกแม่นยำที่สุด การวัดระยะความสูงเช่นนี้เหตุผลก็เพื่อผลทางมุมกระจายเสียงของลำโพงทั้งหมด ให้สามารถยิ่งกระจายเสียงครอบคลุมทั่วทั้งพื้นที่ ซึ่งระยะความสูงนี้สามารถแสดงผลเป็นภาพสี แสดงระยะในการเดินทางของย่านความถี่ ว่า ความถี่ย่านใดเดินทางได้ไกลและใกล้ที่ระยะที่เท่าไหร่ โดยสีที่แสดงออกมาช่วยให้ผู้ใช้งานดูง่ายเข้าใจเร็ว
การหาค่าขนาดของห้องก็เป็นอีกส่วนหนึ่งในการป้อนข้อมูลเข้าสู่โปรแกรม ตามแต่ที่โรงงานผู้ผลิตจะออกแบบมาให้ป้อนข้อมูลเข้าไป ซึ่งลักษณะการป้อนมักจะถูกกำหนดให้ป้อนค่าต่างๆอย่างเช่น ค่าความสูงเฉลี่ยของคนที่เข้ามาในงาน บางโปรแกรมยังให้รายละเอียดในการใส่ค่าอุณหภูมิห้อง(มีผลต่อความเร็วในการเดินทางของย่านความถี่) ข้อมูลเหล่านี้ช่วยให้ผู้โปรแกรมทราบได้ทันทีว่าเมื่อมีคนเข้ามาในสถานที่จริงๆแล้ว ย่านความถี่ใดจะถูกดูดซับมากและย่านใดจะถูกดูดซับน้อย เป็นต้น
นี่เป็นเพียงตัวอย่างคร่าวๆของโปรแกรมที่ให้มากับผู้ที่ซื้อลำโพงแบบ line arrays มาใช้งานดังนั้นสำหรับผู้ที่ไม่เคยใช้งานลำโพงแบบ line arrays มาก่อน การใช้งานโปรแกรมจึงไม่ใช่เรื่องยุ่งยากเลย เพราะเมื่อเราป้อนข้อมูลตามที่โปรแกรมต้องการแล้ว เราก็จะได้ค่าระยะตามที่ต้องการออกมาในโปรแกรม จากนั้นเราก็ทำการปรับระยะตามที่โปรแกรมบอกออกมา เท่านี้ก็เสร็จเรียบร้อย และรับรองว่าหากได้เคยใช้งานลำโพงแบบ line arrays มาแล้วก็ยากที่จะหวลกลับไปใช้งานแขวนลำโพงแบบเดิมๆกันต่อไปได้
จากข้อดีต่างๆเหล่านี้ช่วยให้ผู้ที่ใช้งานลำโพงแบบ line arrays ติดใจในความสะดวก ความรวดเร็วแม่นยำ ความสามารถในการครอบคลุมพื้นที่ และที่สำคัญคือความสวยงามที่ดูดีสะอาดตาไม่รกรุงรัง
ลดเสียงหอน
ข้อดีที่เด่นชัดและเป็นที่นิยมมากในหมู่ผู้ทำระบบเสียง PA ก็คือความสามารถในการลดเรื่องเสียงหอนที่เกิดขึ้นเสมอๆโดยเฉพาะ ปัญหาเสียงหอนกับสถานที่ใหญ่ๆด้วยแล้ว เป็นเรื่องที่ต้องแก้ไขและสร้างความปวดหัวให้กับผู้ทำงานโดยตรงอยู่เสมอๆ และหลายๆครั้งก็สามารถทำให้เกิดปัญหากับผู้ว่าจ้างอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยเฉพาะความพยายามในการลดเสียงหอน ตามวิธีนิยมทั่วๆไปคือ การลดทอนความถี่สูงออกไป ซึ่งผลดีที่ได้คือเสียงหอนน้อยลง ผลเสียที่ตามมาก็คือ ความขุ่นมัวของภาพรวมเสียงและความไม่เกิดมิติที่กว้างพอสำหรับการฟังที่ดี
จากหลักการของลำโพง line arrays ที่วางตู้ลำโพงซ้อนตัวกันเพื่อให้ลำโพงแต่ละตู้ทำหน้าที่ส่งกระจายเสียงครอบคลุมพื้นที่ในแต่ละโซนด้วยการกำหนดระยะความสูงในการแขวนอย่างถูกวิธีด้วยโปรแกรมและการกำหนดลักษณะการใช้งานของตู้ลำโพงเพื่อมุมกระจายเสียงในแต่ละบริเวณ
ดังนั้นลำโพงหลายๆตู้ที่วางซ้อนกันอยู่นั้นหากเราวางในตำแหน่งเสมอกันกับหน้าเวทีแล้ว เสียงที่ออกมาจากตู้ลำโพงต่างก็จะไม่กวนมาถึงบนเวทีที่มีการใช้งานไมโครโฟนอยู่จำนวนหลายๆตัวแต่อย่างไร เมื่อเป็นเช่นนี้อาการหอนของเสียงไมโครโฟนก็แทบจะเป็นศูนย์เพราะว่าเสียงไม่มีพลังมากพอที่จะสร้างค่าความเข้มเฉพาะย่านความถี่ให้เกิดขึ้นมาได้ จึงเป็นสาเหตุที่ทำให้การใช้งานลำโพง line arrays สามารถลดเสียงหอนลงได้อย่างมากและน่าทึ่งสำหรับคนทำงานโดยตรง
Farfield & Nearfield
ลำโพงแบบ line arrays จะออกแบบลักษณะตู้ลำโพงโดยแยกประเภททำงานเป็นสองส่วนหลัก คือ
ลำโพงยิงไกล ที่เรียกว่า farfield จะทำหน้าที่กระจายเสียงในระยะที่ไกลขึ้นในแต่ละโซนที่ถูกกำหนดเอาไว้ ลำโพงแบบนี้จะเป็นลำโพงหลักในการทำงาน โดยมุมกระจายเสียงที่นิยมในท้องตลาดตอนนี้มีอยู่สองแบบ คือ 90 องศา และ 120องศา ทั้งหมดนี้ขึ้นอยู่กับบริษัทผู้ผลิตเป็นผู้กำหนด
ลำโพงยิงใกล้ ที่เรียกว่า nearfield ทำหน้าที่เพื่อสร้างมุมกระจายเสียงที่ครอบคลุมพื้นที่ด้านหน้าเวทีเป็นหลัก โดยมีมุมกระจายเสียงที่กว้าง โดยมากอยู่ที่120องศา มุมกระจายเสียงที่กว้างนี้ช่วยให้ไม่เกิดอาการบอดของเสียงที่มักพบเจอสำหรับการทำระบบPAด้านหน้าเวที ตู้ลำโพงnearfieldนี้มักจะวางเป็นตู้ลำโพงตัวเดียวในแต่ละข้าง และต้องวางอยู่ล่างสุดเสมอ สำหรับตู้ลำโพงแบบnearfield นี้ช่วยให้เราไม่ต้องมาเสริมลำโพงด้านหน้าเวทีแต่อย่างไร อีกทั้งยังช่วยให้หน้าเวทีดูสะอาดตาอีกด้วย
ทิศทางการออกแบบ
การนำลำโพงหลายๆตัวมาวางเรียงตัวกันนี้ หลายๆบริษัทจะมีแนวทางการออกแบบที่ต่างกันเล็กน้อย โดยมากจะเป็นในส่วนของลักษณะมุมกระจายเสียงโดยที่บางยี่ห้อเน้นมุมกระจายเสียงที่กว้างเป็นหลัก บางยี่ห้อเน้นความเท่าเทียมกันในการเดินทางของย่านความถี่ที่ออกจากลำโพงเสียงแหลม กลาง ทุ้ม บางยี่ห้อเน้นความสะดวกง่ายในการติดตั้งและมีน้ำหนักเบา บางยี่ห้อจะเน้นการกินวัตต์ที่ไม่มากนักแต่ให้เสียงที่ดังชัดเจน
โดยภาพรวมแล้วจะสังเกตุได้ว่าในทุกๆบริษัทจะมีความเหมือนกันในการออกแบบ คือ ลักษณะการวางลำโพงในแนวดิ่งตามที่กล่าวมาข้างต้น ลีกษณะของรูปทรงสี่เหลี่ยม น้ำหนักที่เน้นให้เบาขึ้น ติดตั้งง่าย ด้วยคนเพียงสองคน รวมถึงอุปกรณ์ชุดแขวนที่ออกแบบให้มีความแข็งแรง น้ำหนักเบา สามารถรับน้ำหนักมากๆได้สบายๆ ซึ่งสิ่งเหล่านี้คือจุดเด่นของลำโพงแบบ line arrays โดยตรงที่ไม่เหมือนกับลำโพงแบบอื่นๆ
เครื่องขยายในตัว
ลำโพงที่มีเครื่องขยายเสียงในตัวที่เรียกว่า active speaker เป็นลำโพงที่ให้ความสะดวกอย่างยิ่ง ลดภาระในการขนย้ายเครื่องขยายเสียงมากมาย ลดจำนวนของสายสัญญาณในการต่อพ่วง ลดเวลาในการติดตั้ง ดังนั้นจึงไม่แปลกใจเลยว่าลำโพงที่มีเครื่องขยายเสียงในตัวมาพร้อมจึงเริ่มได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ
ลำโพง line arrays ที่มาพร้อมกับเครื่องขยายเสียงล้วนมีจุดประสงค์ในการนำเสนอความสะดวกสบายในการทำงาน เน้นความรวดเร็ว ประหยัดและแม่นยำ สำหรับผู้ใช้งานโดยตรง
สำหรับผู้ที่ไม่เคยใช้งานลำโพงแบบที่มีเครื่องขยายเสียงในตัวมาก่อน มักจะตั้งคำถามในใจเสมอๆว่า แล้วลำโพงเหล่านี้จะทนทานหรือไม่ และหากเครื่องขยายเสียงในลำโพงเกิดเสียหายขึ้นมาจะทำอย่างไรจะปีนขึ้นไปเปลี่ยนก็ทำไม่ได้เพราะว่ากำลังโชว์อยู่
ในความเป็นจริงแล้วไม่ว่าจะใช้งานลำโพงแบบpassiveซึ่งไม่มีเครื่องขยายเสียงภายในต้องพึ่งพาเครื่องขยายเสียงจากภายนอก หากเครื่องขยายเสียงเกิดความเสียหายในขณะโชว์ ซึ่งเครื่องขยายเสียงหนึ่งตัวสามารถต่อลำโพงได้มากกว่าหนึ่งคู่ขึ้นอยู่กับผู้ใช้งานกำหนดว่าต้องการประหยัดเครื่องขยายเสียงมากน้อยแค่ไหน เช่น หนึ่งเครื่องขยายเสียงไปขับลำโพงต่อข้าง(channel)ที่2โอมห์ หมายความว่าลำโพง8โอมห์จะได้ลำโพงต่อพ่วงกันถึง3ตัว เท่ากับว่า ในหนึ่งเครื่องขยายเสียงเราสามารถต่อพ่วงลำโพงได้ถึงหกตัว ข้อดีคือประหยัดแอมป์ลดต้นทุนในการเสนอราคากับคู่แข่ง
ลองนึกภาพดูว่าหากในขณะโชว์แอมป์เกิดพังขึ้นมาไม่ว่าด้วยสาเหตุใดก็ตาม ลำโพงทั้งหกตัวก็จะดับไปทันที ผลคือไม่มีเสียง การเปลี่ยนแอมป์ในขณะโชว์คงไม่ช่วยอะไรได้มากนักเพราะภาพลักษณ์ได้เสียหายไปแล้ว
กลับกันหากใช้ลำโพง line arrays แบบactive ซึ่งจะขับลำโพงในแต่ละตู้หากเกิดความเสียหายในขณะโชว์ก็จะเสียหายเฉพาะตู้เท่านั้น แต่ส่วนอื่นๆของลำโพงก็ยังคงทำงานอยู่ทำให้เสียงไม่เงียบไปเพียงแต่ความดังอาจลดลงไปบ้าง สิ่งสำคัญคือลูกค้ายังไว้วางใจเราอยู่นั่นเอง
จุดนี้ไม่ใช่มาชี้ว่าทุกคนต้องใช้ลำโพงแบบactive เพียงแต่อยากสร้างความเข้าใจ สร้างแนวคิดและมุมมองให้กว้างขึ้นและยอมรับเทคโนโลยี่ใหม่ๆเท่านั้นเอง
ผู้เขียนเชื่ออยู่อย่างหนึ่งว่าในเรื่องของระบบเสียงตราบใดที่ผู้ใช้งานมีความเข้าใจในเรื่องของระบบเสียงอย่างถูกต้อง ชัดเจน โอกาสความเสียหายที่เกิดก็มีน้อยมาก และเมื่อรวมกับการบำรุงรักษาระบบเครื่องมืออย่างถูกต้องด้วยแล้ว ทุกๆครั้งที่นำเครื่องออกงานก็จะเต็มไปด้วยความมั่นใจเครื่องมือของเรามากขึ้นตามไปด้วย
ผู้เขียนมักพบว่าบ่อยครั้งที่ผู้ที่ทำงานในด้านระบบเสียงกล่าวโทษเครื่องมือไปจนถึงความสามารถในการทำงานโดยไม่พิจารณาถึงศักยภาพของผู้ทำงานในองค์กรเลย และเป็นการสร้างภาพของเครื่องมือในทางผิดๆและทำให้ผู้ที่อยู่รอบข้างเข้าใจว่าแนวคิดเหล่านั้นเป็นเรื่องที่ถูกต้อง ซึ่งผู้เขียนอยากให้อนาคตของวงการระบบเสียงมีการพัฒนาในศักยภาพทางความคิดกว้างไกลกว่าปัจจุบันนี้
การแข่งขัน
หลายๆบริษัททุกวันนี้ต่างแข่งขันในตลาดลำโพงแบบ line arrays และถือว่าลำโพง line arrays เป็นหน้าตาของเทคโนโลยี่ของบริษัทผู้ผลิตลำโพงชั้นนำ ยุคนี้บริษัทไหนไม่มีลำโพงแบบ line arrays ถือว่าเดินตามหลังลำโพงเจ้าอื่นๆอยู่หลายก้าวทีเดียว
เมื่อเทคโนโลยี่ในปัจจุบันนี้สามารถทำให้ลำโพงแบบ line arrays ฟื้นคืนชีพมาได้อีกครั้ง เชื่อได้ว่าการทำตลาด รวมถึงราคาที่จะลดลงในอนาคตเมื่อมีผู้นิยมใช้มากขึ้น จะทำให้ลำโพง line arrays กลายมาเป็นลำโพงพื้นฐานของทุกๆบริษัทให้เช่าระบบเสียงในที่สุด และ ในตลาดระบบเสียงให้เช่าบ้านเราก็เริ่มสั่งลำโพงแบบ line arrays มาใช้งานเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากความสะดวกในการทำงาน ช่วยลดจำนวนคนทำงาน ชั่วโมงการติดตั้งซึ่งใช้เวลาไม่กี่ชั่วโมงก็เสร็จและได้เสียงที่สมบูรณ์
ท้ายสุดยังเป็นหน้าตาของบริษัทด้วยเพราะใช้เทคโนโลยี่ทันสมัยเป็นจุดขายและสร้างภาพลักษณ์ในการเป็นผู้นำให้กับองค์กรอีกด้วย เนื่องจากตลาดการแข่งขันเรื่องระบบเสียง PA ในบ้านเราเข้าสู่ยุคการแข่งขันอย่างรุนแรง ดังนั้นการบริการ ความรวดเร็ว ความเป็นผู้นำ จึงเป็นปัจจัยเบื้องต้นในการชักจูงซื้อใจลูกค้าอย่างมาก รวมถึงความเหนือในเรื่องของสินค้าใหม่ๆที่มีคุณภาพที่จะเป็นหน้าตาของบริษัทอย่างยิ่ง
จำเป็นแค่ไหน
เมื่อไหร่ที่จะต้องซื้อลำโพง line arrays เป็นคำถามคาใจผู้ที่อยู่ในวงการให้เช่าระบบเสียง หลายๆบริษัทยังลังเลที่จะลงทุนในส่วนนี้อยู่ เนื่องจากราคาที่ยังสูงกว่าลำโพงปกติทั่วไปอยู่หลายเท่าตัว และความที่ยังไม่เข้าใจในเรื่องของระบบลำโพงแบบนี้อีกด้วย
ต้องขอบอกว่าในอนาคตอันใกล้นี้บริษัทใดไม่มีระบบลำโพงแบบ line arrays ไว้ใช้งานก็ต้องเป็นเรื่องหนักใจในการเข้าประมูลงานไปจนถึงความเป็นผู้นำในวงการให้เช่าระบบเสียง ซึ่งถือเป็นภาพพจน์ขององค์กรในการต่อรองกับลูกค้าในทุกๆเรื่องของระบบเสียง เพราะว่าบริษัทเจ้าใหญ่ๆของระบบเสียงเครื่องเช่าในบ้านเราล้วนมีลำโพงระบบ line arraysใช้งานกันแล้ว
จากข้อดีในเรื่องของความประหยัดแรงงานติดตั้ง ความครอบคลุมในมุมกระจายเสียงที่ทั่วถึง ความรวดเร็วในการติดตั้งและถอดเก็บ สิ่งเหล่านี้ล้วนส่งผลต่อต้นทุนในระยะยาวทั้งสิ้น ซึ่งถึงแม้ตัวลำโพงเองจะมีราคาที่ยังสูงอยู่บ้างในขณะนี้ แต่เมื่อมองในระยะยาวแล้วก็ถือว่าเป็นลำโพงที่น่าลงทุน
ผู้เขียนเห็นโฆษณาลำโพง line arrays ของบ้านเรายี่ห้อหนึ่ง ทำให้ผู้เขียนดีใจที่วงการระบบลำโพงบ้านเรามีการพัฒนาในเรื่องนี้อย่างทันสมัย ทันเหตุการณ์ อย่างน้อยก้เป็นอีกหนทางหนึ่งสำหรับบริษัทเครื่องเช่าที่มีงบน้อยที่จะสามารถมีลำโพง line arrays ไว้ใช้งานเป็นหน้าเป็นตาให้ชาวต่างชาติได้เห็นว่า ระบบเครื่องเสียงให้เช่าในบ้านเราก็มีความทันสมัยไม่แพ้ต่างชาติ
บทความจาก :
http://www.totalsoundmag.com
