ตอบข้อ 1 อธิบายแบบคร่าวๆนะครับ
กลไกการเกิดมะเร็ง นั้นเกิดจาก การผ่าเหล่า (mutation) ของ ยีนส์ ที่ควบคุมการแบ่งตัวของเซลล์ ซึ่งได้แก่ยีนส์กระตุ้นการแบ่งตัวของเซลล์(proto-oncogene) และ ยีนส์ที่ยับยั้งการแบ่งเซลล์(Tumor suppressor gene)ซึ่งจะทำงานกันอย่างสมดุลย์ เปรียบเหมือนกับ คันเร่งและเบรกของรถ
ถ้า proto-oncogene เกิด mutation จะเรียกว่า oncogene จะกระตุ้นให้เซลล์แบ่งตัวมากและเร็วขึ้นผิดปกติ เปรียบเสมือนเหยียบคันเร่งค้าง ทำให้ความเร็วรถเพิ่มขึ้นจนควบคุมไม่ได้
ถ้า tumor suppressor gene mutation ก็จะทำให้ไม่สามารถยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์ได้ เหมือนกับรถเบรกแตก
นอกจากนี้ยังมียีนส์ที่เกี่ยวข้องอีกคือ DNA repair ซึ่งทำให้ที่ซ่อมแซมลำดับ base ของ DNA เมื่อเกิด mutation หากเกิด mutation เอง ก็ทำให้เกิด mutation ของgene อื่นๆได้
แต่การเกิด mutation ไม่ได้เกิดขึ่นภายใน วันสองวัน แต่ต้องปัจจัยกระตุ้นเป็นระยะเวลาพอสมควร และต่อเนื่อง เช่นสูบบุหรี่ต่อเนื่อง 20-30ปี
สำหรับสาเหตุที่ทำให้เกิด mutation นั้นได้แก่
1 กรรมพันธุ์(Hereditary) ถ้าหากมีเครือญาติสายตรงมี mutaion ของยีนส์ ก็สามารถถ่ายทอดไปสู่ลูกหลานได้ เช่น มี mutation ของยีนส์ BRAC1, BRCA2 ก็ทำให้มีโอกาสเกิด มะเร็งเต้านม และ มะเร็งรังไข่ได้
2 สารเคมี เช่น บุหรี สาเหตุของมะเร็งปอดและกล่องเสียง มะเร็งช่องปาก Alcohol สาเหตุมะเร็งตับ มะเร็งช่องปาก มะเร็งหลอดออาหาร เคี้ยวหมากสาเหตุของมะเร็งช่องปาก
3 อาหาร เช่น ของหมักดอง ที่มีสาร Nitrosamine สาเหตุของมะเร็งกระเพาะอาหาร ปลาดิบสาเหตุของพยาธิใบไม้ตับและเป้นสาเหตุของมะเร็งท่อน้ำดี สาร Alfa toxin สาเหตุมะเร็งตับ
4 การติดเชื้อเรื้อรัง เช่น ไวรัสตับอักเสบบี ไวรัสตับอักเสบซี เสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งตับ ไวรัส HPV สาเหตุมะเร็ง ปากมดลูก(มักเกิดในผู้หญิงที่มีความสัมพันธ์ทางเพศตั้งแต่อายุยังน้อย เช่นต่ำกว่า 20 ปีหรือสำส่อนทางเพศ) และ มะเร็งองคชาต(มักเกิดในผู้ชายที่ฉีดสารเข้าไปในองคชาติเพื่อเพิ่มขนาดแล้วเกิดการอักเสบเรื้อรัง หรือผู้ชายที่ชอบเที่ยวหญิงขายบริการโดยไม่ป้องกัน) ไวรัส EBV สาเหตุของ kaposi's sacroma
5 รังสีและสารกัมมันตรังสี สาเหตุมะเร็งเม็ดเลือดขาว แสง UV สาเหตุการเกิดมะเร็งผิวหนัง
6 สสารทางกายภาพอื่นๆ เช่น แร่ใยหิน(asbestos) สาเหตุของมะเร็งปอด
7ฮอร์โมน เช่น ยาคุมกำเนิด สาเหตุมะเร็งเต้านม มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
และอื่นๆอีกมาก
ดังนั้นคำตอบสำหรับ ป๋าสมใจนึกก็คงจะได้แล้วนะครับ
ตอบข้อ 2
ต้องบอกว่าในปัจจุบัน ยังไม่มียารักษาโรค HIV ให้หายขาดได้ มีเพียงยาต้านไวรัสเท่านั้นเพื่อลดจำนวน ไวรัส และเป็นการเพิ่มภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย เมื่อผู้ป่วยกินยาสม่ำเสมอรักษาสุขภาพให้แข็งแรงก็จะเกิดโรคแทรกซ้อนน้อย มีคุณภาพชีวิตที่ดีเหมือนคนปกติ
ที่เราเห็นหน้าตาหล่อๆ สวยๆ อาจเป็นผู้ติดเชื้อ HIV ก็ได้นะครับ
สำหรับการตายจากโรค HIV นั้น เกิดจากโรคแทรกซ้อนและเชื้อโรคฉวยโอกาส ซึ่งผู้ป่วย HIV ที่มีภูมิต้านทานต่ำ จะติดเชื้อฉวยโอกาสได้ง่ายและอาการจะรุนแรง ทำให้เกิด ปอดติดเชื้อ ติดเชื้อในกระแสเลือด จนถึงแก่ชีวิต
เวลาผมเขียนใบรับรองการตายจึงต้องลงสาเหตุเป็น ปอดติดเชื้อ หรือ ติดเชื้อในกระแสเลือด ซึ่งเป็นสาเหตุโดยตรงที่ทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิต ส่วน HIV เป็นปัจจัยส่งเสริมให้เกิดการติดเชื้ออย่างอื่นครับ
และ ณ ปัจจุบัน ยังไม่มีวัคซีนสำหรับป้องกันเชื้อ HIV แต่วัคซีนยังอยู่ในขั้นตอนการวิจัยปรับปรุง (Clinical tried phase II - III) และบางโครงการก็ได้ถูกยกเลิกไป
