วันนี้จะหยิบเรื่องอะไรมาคุยกันดีนะ เอาเรื่องเก่า ๆ มาปัดฝุ่นใหม่ดีกว่า เรื่องพาวเวอร์แอมป์ กับ ตู้ลำโพง
จากคำถามที่ผมรับโทรศัพท์อยู่เป็นประจำคือ พาวเวอร์รุ่นนี้ เหมาะสมกับตู้ตัวนี้หรือเปล่า?
ก่อนอื่นเราต้องมาทำความเข้าในเรื่องของตัวเลขสเปคของทั้งพาวเวอร์แอมป์ และ ลำโพงซะก่อน จึงจะเกิดความเข้าใจตรงกัน เริ่มจากตู้
หรือ ดอกลำโพงกันก่อน
ค่าตัวเลขของสเปคตู้หรือดอกลำโพงที่เรามักจะพบเห็นผู้ผลิตแสดงไว้อยู่เสมอ และจะต้องทำความเข้าใจมีอยู่ด้วยกันดังนี้
1. Watts
เป็นค่าที่บอกว่าตู้ลำโพง หรือดอกลำโพงนั้นรองรับกำลังขับจากพาวเวอร์แอมป์ได้เท่าไหร่ ? ไม่ได้หมายถึงว่า Watts เยอะจะต้องดังมากกว่า
Watts น้อยเสมอไปนะครับ ค่า Watts ในที่นี้ยังแบ่งย่อยออกเป็น
- Wrms เป็นค่าที่ได้จากการทดสอบด้วยการป้อนกำลังขับแบบต่อเนื่องด้วยสัญญาณ Sine Wave ต่อเนื่องติดต่อกันตามเวลาที่กำหนดโดยที่
ตู้หรือ ดอกลำโพงไม่เกิดความเสียหาย
- W program มากกว่า Wrms หนึ่งเท่าตัว ใช้เพื่อเป็นตัวเลขอ้างอิงในการกำหนดค่าพารามิเตอร์ในระบบเสียง(เสียงร้อง เสียงดนตรี) ซึ่ง
แอมปิจูดของสัญญาณไม่ต่อเนื่อง
- Wpeak (Max.) มากกว่า W program อีกหนึ่งเท่าตัว เป็นค่า Max. ที่ตู้หรือดอกลำโพงสามารถรองรับได้ อาจจะเพียงไม่กี่วินาที เท่านั้น ขึ้นอยู่กับ
คุณภาพของวัสดุที่ใช้ทำดอกลำโพง
ดังนั้นเราต้องดูให้แน่ใจว่าตัวเลขที่แสดงหรือ ที่พิมพ์ไว้ที่ดอกลำโพงนั้นเป็นตัวเลข Watts ตัวไนกันแน่
2. dB SPL
เป็นค่าที่ใช้แสดงความดังของตู้หรือดอกลำโพง ซึ่งจะมีรูปแบบการเขียนเช่น
- SPL xxdB 1W / 1m หรือ Sensitivity xxdB 1W / 1m
- Max. Peak SPL xxxdB
เพื่อความเข้าใจที่ง่ายยิ่งขึ้น ขอยกตัวอย่างสเปคดอกหรือตู้ลำโพง เช่น
2.1 Power : 300Wrms / 1200W Peak
2.2 Sensitivity SPL : 98dB 1W/1m
2.1 หมายความว่าตู้ลำโพงใบนี้รองรับกำลังขับได้ 300W แบบต่อเนื่อง และได้สูงสุด (เพียงชั่วครั้งชั่วคราว) ได้ 1200W
2.2 หมายความว่าเมื่อเราขับตู้ลำโพงใบนี้ด้วยกำลังขับจากแอมป์ 1W ตู้จะให้เสียงออกมาได้ดัง 98dB ที่ระยะห่างจากตู้ 1 ม.
ถามว่าแล้วดอกหรือตู้ใบนี้จะดังได้เต็มที่แค่ไหน?
ก็ใช้สูตรคำนวณได้ดังนี้
SPL rms = (10*(log RMS power)) + 1W/1m rating = (10* (log300))+98 = 122.77dB
SPL Peak = (10*(log Peak power)) + 1W/1m rating = (10* (log1200))+98 = 128.79dB
ถามว่าเมื่อเรารู้สเปคของตู้หรือดอกลำโพงที่จะใช้งานแล้ว ในการพิจารณาเลือกพาวเวอร์แอมป์ให้เหมาะกับตู้ หรือ ดอกลำโพง
ควรจะเป็นเช่นไร?
ในงานดนตรี ซึ่งแอมปิจูดหรือความแรงของสัญญาณไม่คงที่ตลอดเวลา ดอกลำโพงสามารถรับกำลังขับได้ถึงสองเท่าตัวของ Wrms
ซึ่งก็คือ W program ได้อย่างสบาย ๆ โดยไม่เกิดความเสียหาย (ถ้าผู้ขายไม่บิดเบือนตัวเลขเพื่อผลทางการค้านะครับ) ดังนั้นในการ
เลือกพาวเวอร์แอมป์จึงควรจะให้มีกำลังขับเท่ากับ Watts program หรืออย่างน้อย ก็ไม่น้อยกว่า Watts rms ของตู้หรือดอกลำโพง
ที่เราต้องการใช้งานครับ ขึ้นอยู่กับว่าท่านต้องการรีดความสามารถของดอกหรือตู้ลำโพงออกมาแค่ไหน?
หวังว่าน่าจะพอใช้เป็นข้อมูลเบื้องต้นในการพิจารณาเลือกซื้อ เลือกหา พาวเวอร์แอมป์มาใช้คู่กับตู้ลำโพงของท่านกันนะครับ
